Πρωτοπόρος ο Δήμος Θέρμης στη διαχείριση των απορριμμάτων

Η διαχείριση των σκουπιδιών ήταν για αρκετές δεκαετίες το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα για τον Δήμο Θέρμης, καθώς, ως γνωστόν, στη χωματερή των Ταγαράδων κατέληγαν τα απορρίμματα ολόκληρης της Θεσσαλονίκης. Η εποχή εκείνη φαντάζει πλέον πολύ μακρινή. Όχι μόνο γιατί παρήλθε επαρκής χρόνος, αλλά κυρίως επειδή ο Δήμος Θέρμης με τη στρατηγική που χάραξε και υλοποίησε για το μείζον αυτό ζήτημα κατάφερε να αναδειχθεί σε πρωτοπόρο στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων.

Για να συμβεί αυτό χρειάστηκε να λάβουμε τολμηρές αποφάσεις, οι οποίες συχνά συνεπάγονταν πολιτικό κόστος. Το παραβλέψαμε και προχωρήσαμε, έχοντας ως γνώμονα το κοινό συμφέρον, όχι μόνο του Δήμου μας, αλλά και ολόκληρης της περιφερειακής ενότητας Θεσσαλονίκης.
1. Κινούμενοι σε αυτό το πλαίσιο συμβάλαμε αποφασιστικά, σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς, να λυθεί με τον καλύτερο τρόπο το θέμα της διαχείρισης των σκουπιδιών στην περιφερειακή ενότητα Θεσσαλονίκης. Έτσι χωροθετήθηκε ο ΧΥΤΑ στη Μαυροράχη, που σήμανε και το τέλος της χωματερής των Ταγαράδων.

2. Ήμασταν ο πρώτος Δήμος ο οποίος λειτούργησε Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ). Έγινε στην περιοχή της Νέας Ραιδεστού και υποδεχόταν τα ανακυκλώσιμα απορρίμματα από ολόκληρη τη Θεσσαλονίκη. Η δημιουργία του είχε συναντήσει πολλές αντιδράσεις από τους κατοίκους. Σήμερα, όλοι αντιλήφθηκαν ότι το ΚΔΑΥ είναι απαραίτητος κρίκος στην αλυσίδα της αποτελεσματικής διαχείρισης των αποβλήτων. Πλέον ανήκει στον Δήμο Θέρμης, ο οποίος το έχει παραχωρήσει για τα επόμενα τέσσερα χρόνια στην Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης εξασφαλίζοντας κάποιες παροχές προς τον Δήμο.

3. Όταν κανείς Δήμος στην περιφερειακή ενότητα της Θεσσαλονίκης δεν δεχόταν τη χωροθέτηση Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων στα διοικητικά του όρια, ο Δήμος Θέρμης βγήκε μπροστά και ανέλαβε αυτήν την ευθύνη κι έτσι, σε λίγο καιρό, πρόκειται να ξεκινήσει η κατασκευή μιας σύγχρονης ΜΕΑ στην περιοχή του Αγίου Αντωνίου. Προηγουμένως, σε συνεργασία με τον Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Κεντρικής Μακεδονίας τροποποιήσαμε τον περιφερειακό σχεδιασμό, αφαιρέσαμε τη μονάδα καύσης απορριμμάτων από τη ΜΕΑ καθώς και τον Χώρο Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων. Μετά τις αλλαγές που επιβάλαμε ως Δήμος στη λειτουργία της, η ΜΕΑ θα συμβάλλει αποφασιστικά στη δραστική μείωση των απορριμμάτων, τα οποία θα καταλήγουν στον ΧΥΤΑ.

Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων

4. Σε επιχειρησιακό επίπεδο ο Δήμος Θέρμης έχει κάνει τον τελευταίο καιρό ένα ακόμη πολύ σημαντικό βήμα στην κατεύθυνση της ενίσχυσης του συστήματος αποκομιδής και ανακύκλωσης απορριμμάτων. Αφορά την πλήρη επιχειρησιακή λειτουργία του Σταθμού Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων, ένα έργο προϋπολογισμού 1.7 εκατ. ευρώ, το οποίο χρηματοδοτήθηκε από πόρους του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Κεντρικής Μακεδονίας. Ο Δήμος Θέρμης είναι ο δεύτερος Δήμος, έπειτα από αυτόν της Θεσσαλονίκης, ο οποίος λειτουργεί Σταθμό Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων. Κατασκευάστηκε σε ιδιόκτητο αγροτεμάχιο του Δήμου, το οποίο βρίσκεται στην εκτός σχεδίου περιοχή, σε απόσταση περίπου 3,4 χιλιομέτρων νότια από τον οικισμό της Θέρμης.
Ο εξοπλισμός του αποτελείται από δύο σταθερές εγκατεστημένες πρέσες με βοηθητικές εγκαταστάσεις και συστήματα αυτοματισμού, δύο χοάνες απόρριψης, έξι ειδικά κλειστά container χωρητικότητας 30 κ.μ. και ένα ειδικό γερανοφόρο όχημα μεταφοράς απορριμματοκιβωτίων με γάντζο. Ο ΣΜΑ θα εξυπηρετεί αποκλειστικά και μόνον τον Δήμο Θέρμης. Η δυναμικότητα σχεδιασμού των εγκαταστάσεων του ΣΜΑ εκτιμάται σε περίπου 76tn/ημέρα.
Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό έργο, το οποίο θα επιφέρει πολλά οφέλη στον Δήμο. Θα μας δώσει τη δυνατότητα να οργανώσουμε ακόμη καλύτερα το σύστημα αποκομιδής και, κυρίως, να επιτύχουμε σημαντική μείωση του κόστους διαχείρισης των απορριμμάτων. Σήμερα τα απορριμματοφόρα μας διανύουν εκατοντάδες χιλιόμετρα καθημερινά, προκειμένου να μεταφέρουν τα απορρίμματα είτε στον ΣΜΑ Ευκαρπίας είτε απευθείας στον ΧΥΤΑ Μαυροράχης. Πλέον, με τη λειτουργία του ΣΜΑ Θέρμης, τα δρομολόγια θα περιοριστούν σημαντικά, καθώς τα απορρίμματα θα μεταφέρονται μέσα στα ειδικά κοντέινερ που διαθέτει ο ΣΜΑ Θέρμης. Άρα θα μπορέσουμε να εξοικονομήσουμε πόρους από τη μείωση των καυσίμων και του συνολικού κόστους συντήρησης των οχημάτων, αλλά θα εξοικονομήσουμε και εργατοώρες.

5. Επίσης, τον περασμένο Ιούνιο ο Δήμος Θέρμης παρέλαβε από την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης δύο ολοκαίνουργια απορριμματοφόρα, τα οποία θα ενισχύσουν τον τομέα της ανακύκλωσης. Πλέον ο Δήμος μας διαθέτει έξι απορριμματοφόρα για την ανακύκλωση, δώδεκα για την αποκομιδή των σύμμεικτων απορριμμάτων, εκ των οποίων τα δύο κάνουν αποκομιδή από τους υπόγειους κάδους, ένα μικρό απορριμματοφόρο για τους καφέ κάδους και ένα καδοπλυντήριο.

Πρόγραμμα κομποστοποίησης

6. Ο Δήμος Θέρμης είναι ένας από τους λίγους Δήμους στην Κεντρική Μακεδονία που εφαρμόζει το πρόγραμμα κομποστοποίησης, δηλαδή της συλλογής και ανακύκλωσης οργανικών αποβλήτων μέσω του καφέ κάδου. Από την έναρξη του προγράμματος, τον Οκτώβριο 2023, έχουν μοιραστεί καφέ κάδοι κομποστοποίησης σε καταστήματα και επιχειρήσεις που έχουν σχέση με την εστίαση. Παράλληλα, σε συνεργασία με την εταιρεία Ανακύκλωσης EAST WEST ο Δήμος διοργάνωσε ομιλίες για τη χρήση των καφέ κάδων σε ενήλικες καθώς και σε σχολεία. Ήδη μέσα σε σχεδόν έναν χρόνο υλοποίησης του προγράμματος ο Δήμος Θέρμης συνέλεξε περίπου 80 τόνους βιοαποβλήτων και παρέλαβε και τους πρώτους δυόμισι τόνους εδαφοβελτιωτικού (κομπόστ) που παρήχθησαν από την ανακύκλωση αυτών των ποσοτήτων. Οι επιδόσεις μας θα ήταν πολύ καλύτερες εάν είχαμε στη διάθεσή μας και ένα δεύτερο απορριμματοφόρο, το οποίο έχουμε ζητήσει, ειδικό για την αποκομιδή των βιοαποβλήτων από τους καφέ κάδους, καθώς θα μπορούσαμε να επεκτείνουμε το πρόγραμμα σε περισσότερα νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Εκτός αυτών, ο Δήμος Θέρμης υλοποιεί εδώ και χρόνια την οικιακή κομποστοποίηση, καθώς έχει μοιράσει ειδικούς κάδους σε περισσότερα από χίλια νοικοκυριά.

7. Στον Δήμο Θέρμης λειτουργεί ξεχωριστή γραμμή συλλογής και ανακύκλωσης τηγανέλαιων από επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Παράλληλα υπάρχουν ειδικοί κάδοι για τη συλλογή και επανάχρηση μεταχειρισμένων ρούχων. Έως τώρα όλα αυτά οδηγούνταν προς ταφή στον ΧΥΤΑ. Επίσης, λειτουργεί ξεχωριστή γραμμή ανακύκλωσης γυαλιού μέσω ειδικών κάδων (καμπάνες).

Εκτός ΧΥΤΑ το 40%

Το αποτέλεσμα αυτής της ολοένα εντεινόμενης προσπάθειας του Δήμου Θέρμης όσον αφορά τη διαχείριση των απορριμμάτων, καθρεφτίζεται στα συνολικά στοιχεία για το έτος 2024. Συγκεκριμένα, ο συνολικός όγκος απορριμμάτων τα οποία συνέλεξε ο Δήμος την προηγούμενη χρονιά ανήλθε σε 40.841,47 τόνους, εκ των οποίων οι 16.492,20, ποσοστό δηλαδή 40,4%, εξετράπησαν από την ταφή στον ΧΥΤΑ, μέσα από τα διάφορα κανάλια ανακύκλωσης (μπλε και καφέ κάδος, ογκώδη, έλαια, ηλεκτρικές συσκευές, γυαλί κ.ο.κ.). Η επίδοση αυτή θα έχει και θετικό οικονομικό αντίκτυπο προς τους πολίτες, καθώς η μείωση της ποσότητας των αποβλήτων τα οποία καταλήγουν στον ΧΥΤΑ συνεπάγεται και μείωση του κόστους της διαχείρισης των αποβλήτων, άρα και των δημοτικών τελών.

Συμμετοχή των πολιτών

Πέρα, όμως, από τις οικονομικές παραμέτρους, η διαχείριση των αποβλήτων έχει και περιβαλλοντική διάσταση. Η θεματική της φετινής επετείου της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος που ήταν «Η Γη μας, το μέλλον μας», βρίσκει τον Δήμο Θέρμης στην πρώτη γραμμή των περιβαλλοντικών δράσεων. Με συνεχή ενίσχυση των προγραμμάτων ανακύκλωσης, αλλά και με εκπαιδευτικές – ενημερωτικές δράσεις για μαθητές/τριες και πολίτες, ο Δήμος μετέρχεται καθημερινά πρακτικές που προάγουν την περιβαλλοντική συνείδηση, προσπαθώντας συγχρόνως να μειώσει στο μέτρο του δυνατού την ποσότητα των αποβλήτων τα οποία κατευθύνονται για ταφή στον ΧΥΤΑ.

Η προστασία του περιβάλλοντος δεν είναι υπόθεση ενός μόνο φορέα, όπως για παράδειγμα ενός Δήμου. Είναι ευθύνη όλων μας. Γι’ αυτό και ο Δήμος Θέρμης επενδύει στην πρόληψη, στην ενημέρωση και στη συμμετοχή των πολιτών. Στο πλαίσιο αυτό, ενδεικτικά, μόνο κατά τον τελευταίο χρόνο ο Δήμος Θέρμης πραγματοποίησε μια σειρά δράσεις προς αυτήν την κατεύθυνση:
– Σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης ο Δήμος πραγματοποίησε ενημερωτικές δράσεις για τους μπλε κάδους και τη χρήση τους, σε σχολεία και όχι μόνο.
– Ενημερωτικές εκδηλώσεις για την ανακύκλωση ρούχων και ελαίων έγιναν σε δημόσιους χώρους, σε έξι δημοτικά σχολεία, ενώ όλα τα νηπιαγωγεία της Θέρμης συμμετείχαν σε δράσεις κατά τις οποίες μέσα από το παιχνίδι έμαθαν για τα ανακυκλώσιμα υλικά και για την αξία της ανακύκλωσης.

Παρά τη συνεχή προσπάθεια που καταβάλλουμε απέχουμε ακόμη από τον εθνικό στόχο, σύμφωνα με τον οποίο το ποσοστό των ανακυκλώσιμων αποβλήτων θα πρέπει να φτάσει στο 65% το 2035. Για αυτόν τον λόγο οφείλουμε, και θα το πράξουμε, να εντείνουμε τις προσπάθειές μας ώστε μέσα στην επόμενη δεκαετία να μειώσουμε στο ελάχιστο δυνατόν τα απόβλητα τα οποία θα καταλήγουν στον ΧΥΤΑ.